‘Het zijn de mensen in je leven die je dragen’
Natalie (45) werkt in de administratie van een internationaal bedrijf. Ook geeft ze online trainingen aan nieuwe collega’s overal ter wereld en maakt ze e-learnings voor collega’s. Ze vertelt makkelijk, drukt zich zorgvuldig uit en komt zelfverzekerd over. Toch worstelt deze vakkundige vrouw met angstaanvallen: zij is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire.
De Capelse moeder van twee zoons (14 en 22) leidt een actief leven. In haar vrije tijd kookt en bakt ze graag, wandelt, onderneemt dingen met de familie. Ook houdt ze van reizen en nieuwe culturen leren kennen. Verder heeft ze veel vrijwilligerswerk gedaan in de wijk, bijvoorbeeld helpen bij de Dag van de Mantelzorg of de Zonnebloem. ‘Ik ben zorgzaam,’ vertelt ze. Lachend: ‘Soms té – dan vergeet ik mezelf.’
Rond 2012 kreeg Natalie een brief van de Belastingdienst: er zou iets niet kloppen met de kinderopvangtoeslag. Ze moest een enorm bedrag terugbetalen, wat ze niet had. Bovendien was ze zich van geen kwaad bewust.
Geen schuldhulpverlening
Door de terugbetaling en doordat ze geen kinderopvangtoeslag meer ontving, bouwde Natalie forse schulden op. Maar omdat haar schuld bij de Belastingdienst werd beoordeeld als ‘te kwader trouw’ (met andere woorden, ze zou het expres hebben gedaan), weigerde de gemeente schuldhulpverlening. Ze moest haar schuld zelf maar zien op te lossen.
Natalie: ‘Het was een enorme worsteling. Ik moest letterlijk zien te overleven. Thuis was de situatie ook lastig: de jongste werd gepest en de oudste had moeite met de middelbare school. Gelukkig kon mijn jongste zoon meedoen met Rots en water van het Centrum voor Jeugd en Gezin.’ Door de trainer van Rots en Water kreeg haar jongste begeleiding van een kindercoach om het trauma van het pesten te verwerken.
Drie jaar later, in 2015, deed Natalie een nieuwe poging om schuldhulp aan te vragen. ‘Ze zeiden dat ik me eerst eerst onder bewind moest laten plaatsen én een vaste baan moest hebben. Maar ik was er geestelijk niet goed aan toe.’ Uiteindelijk vond Natalie een geschikte baan. Onderbewindstelling accepteren vond ze heel moeilijk: eerder regelde ze alle contacten met schuldeisers zelf. Om in het schuldhulpverleningstraject te komen – en dus om haar schulden te kunnen afbetalen en hulp te krijgen – ging ze akkoord.
Rechter
In datzelfde jaar werd ze door de Belastingdienst. voor de rechter gedaagd, op beschuldiging van fraude. De rechter geloofde haar niet: ze kreeg werkstraf én twee jaar reclassering. Haar opleidingsplannen voor de pabo gingen vanwege de onterechte straf in rook op.
Natalie: ‘Ik ben doorgegaan voor m’n kinderen, vraag me niet hoe. Ze hebben nooit iets gemerkt: verdriet hield ik binnen, er was altijd brood om mee naar school te nemen en ik spaarde wat voor verjaardagscadeautjes.’ Op een gegeven moment kwam ze een oude vriendin tegen die wist van de toeslagenaffaire. Natalie wilde zich niet aanmelden als gedupeerde, bang dat alle ellende weer naarboven zou komen. ‘We winnen toch niet van de Belastingdienst, zei ik – ik doe het wel alleen.’ Ondertussen sliep ze steeds slechter en schrok ze vaak wakker met hartkloppingen.
Welzijn Capelle
Een moeder van school wees Natalie op de wijkwinkel: ‘De wijkwinkelmedewerkers heeft me geholpen mijn dossier voor de aanvraag schuldhulp in orde te maken.’ Via hem kwam ze bij maatschappelijk werker Vivian van Welzijn Capelle terecht. Die ondersteunde haar in het hele traject: van de aanvraag schuldhulp tot en met brieven schrijven aan rechters.
Rond 2019 kwam Natalie in de wijkwinkel iemand van de SP tegen, die meer vertelde over de toeslagenaffaire. Dat stimuleerde haar om zich aan te melden als gedupeerde. Een brief van de Belastingdienst volgde: vanwege haar strafblad konden ze haar niet erkennen als gedupeerde. Maar door wie had ze dat strafblad gekregen? ‘Na een gesprek met de staatssecretaris kreeg ik een zaakwaarnemer en werd ik eindelijk erkend. Het hele proces kostte heel veel energie.’
Steun
Bij Reclassering hoefde ze zich na een tijdje al niet meer elke week te melden, omdat ze haar zaken zo goed op orde had. ‘Zodra ze begrepen hoe het echt zat, hebben ze me geholpen in mijn strijd met de Belastingdienst. Ik kreeg gelukkig ook steun van m’n ouders en van een heel fijne wijkwinkelmedewerker.’
Door alle stress ontwikkelde Natalie irreële angsten. ‘Als de kinderen niet thuis waren en ik hoorde een ambulance, dacht ik gelijk aan een ongeluk. Of ik was bang dat er een vliegtuig op ons huis zou vallen, en checkte wel tien keer of de deur echt op slot was.’ Ze wilde haar kinderen niet met angst opvoeden en besloot in therapie te gaan. ‘Daardoor heb ik veel over mezelf geleerd.’ Binnenkort begint ze met traumaverwerking. ‘Als ik op het nieuws iets hoor over een rechtszaak, krimp ik letterlijk in elkaar.’
Steungroep toeslagen
In eerste instantie wilde Natalie zich niet aansluiten bij de Steungroep toeslagen van Welzijn Capelle, waar deelnemers elkaar moreel en praktisch steunen. Ze vond het moeilijk dat alle andere deelnemers erkend waren, maar zij op dat moment nog niet. Na haar erkenning in oktober 2021 was ze vaak bij de bijeenkomsten. Daar heeft ze veel aan gehad.
Ondanks alles wat ze de afgelopen jaren heeft meegemaakt, bleef Natalie positief: ‘Dit gaat mij niet klein krijgen!’ Ze is de kleine dingen in het leven meer gaan waarderen: een fijn gesprek wat kracht geeft, een leuke film op tv, €5 in haar portemonnee, een boodschappenpakket van de kerk… ‘En alle onverwachtse hulp die ik kreeg! Die heeft me erdoorheen gesleept. Ik probeer nu hetzelfde te doen voor andere gedupeerde moeders: “Vind je het moeilijk de Belastingdienst te bellen of te schrijven? Kom, we doen het samen.” Ieders situatie is anders, maar we steunen elkaar.’
Weer ademhalen
Nu ze vrijwel van haar schulden af is, kan ze weer ademhalen. ‘Ik leefde echt van dag tot dag. Nu durf ik weer naar de toekomst te kijken, zonder angst voor schuldeisers of deurwaarders. Zó fijn…’ Binnenkort heeft ze nog één rechtszaak, tegen haar aangespannen door een laatste schuldeiser. ‘Eigenlijk was de schuld verjaard, maar hij had hem overgekocht. Ik vind het heel traumatisch om daar straks weer te staan, maar het moet. Daarna ben ik hopelijk helemaal schuldenvrij.’
De daadkrachtige Capelse zit vol plannen. Naast haar drukke werk en de opvoeding van haar zoons zou ze graag een opleiding doen om kinderen te coachen. En ze is enorm aan het sparen. Want: ze wil van niemand afhankelijk zijn. Ze voelt een grote dankbaarheid voor alle hulp die mensen haar de afgelopen jaren gaven. Die kwam ook uit onverwachte hoek. ‘Als er moeilijke dingen in je leven gebeuren, zijn het de mensen in je leven die je dragen. En gelukkig heb ik écht goeie mensen om me heen.’
Meer informatie of langskomen bij de steungroep Toeslagen? >>