Carrièreman, vrijwilliger, mantelzorger

Wie het schopt tot manager bij een Amerikaans telecommunicatiebedrijf, met een auto van de zaak en een prima salaris, die heeft het toch goed voor elkaar, zou je denken. Capellenaar Ron de Rotte (53) had dat allemaal. Maar in 2010 gaf hij zijn telecomloopbaan op. Voor vrijwilligerswerk.

Het verschil
In de Meridiaan in Capelle aan den IJssel vond hij de uitdaging die hij zocht. Veel budget voor extra’s was er namelijk niet in deze kleinschalige instelling voor ouderen met dementie. ‘Er lag verschrikkelijk veel werk, ze zaten te springen om vrijwilligers. Hier kon ik echt het verschil maken.’

Energie
Ron knapte woonkamers op, vroeg subsidies aan om het huis mee te verbeteren, hielp bij activiteiten, of maakte een praatje met de bewoners. ‘Het gaf me heel veel energie. Betaald werk móet. Vrijwilliger zijn is niet vrijblijvend, maar je kiest er echt zelf voor.’ Bijna tien jaar lang werkte Ron als vrijwilliger bij de Meridiaan, met hart en ziel. Maar toen werd zijn moeder ziek.

Hersenbeschadiging
In 1997 (‘het was in het jaar dat prinses Diana stierf’) had Rons moeder een fietsongeluk. Aan een val met haar hoofd op een betonnen rand hield ze frontaalkwabsyndroom over, een hersenbeschadiging. ‘Toen ze eenmaal uit het ziekenhuis was, leek het allemaal mee te vallen. M’n moeder was haar smaak en reuk kwijt, maar ook wat assertiever dan voor het ongeluk. Dat vonden we eigenlijk wel positief, ze was altijd zo’n goedzak geweest.’

Verhalen
Mevrouw De Rotte, op dat moment 59 jaar oud, ging weer terug naar haar eigen huis. ‘Als we belden of langskwamen, had ze altijd enthousiaste verhalen. Over een uitje met die vriendin, een bezoekje van weer een andere, of over de boodschappen die ze gedaan had. Dus wij dachten dat alles goed ging.’

Ondervoed
Pas later bleek zij door het ongeluk haar vermogen om te plannen en organiseren kwijt te zijn. Haar zoon trof haar bij een bezoekje angstig, in de war en ondervoed aan. ‘Al die leuke dingen en activiteiten waar ze ons over vertelde, die was ze allemaal wel van plan, maar ze was er eenvoudigweg niet meer toe in staat.’

Aanleunwoning
Mevrouw De Rotte bleek al een poosje niet meer in haar eentje buiten te zijn geweest. Haar vriendinnenkring was ze kwijt, omdat ze wel afsprak, maar nooit kwam opdagen. ‘En omdat ze er zo goed uitzag en het allemaal zo goed kon verwoorden, had niemand door dat ze ziek was. Oók zorgprofessionals niet.’ Ze verhuisde naar een aanleunwoning bij de Vijverhof. In eerste instantie knapte ze daar aardig op, maar vier jaar geleden begon ze te dementeren. Ron werd mantelzorger. Uiteindelijk stopte hij met zijn vrijwilligerswerk om meer tijd aan zijn moeder te kunnen besteden.

Grenzen verleggen
Ron is al vier jaar mantelzorger voor zijn moeder, die nu 81 is. Met liefde, maar makkelijk vindt hij het niet. ‘Ik doe het, want ze heeft me hard nodig. Ze wordt steeds afhankelijker, waardoor ik soms mijn grenzen moet verleggen. Je moeder helpen om naar de wc te gaan, vind ik best lastig als zoon. Maar ik kan het opbrengen omdat ze zo’n enorme lieverd is. Ze is altijd heel gul en zorgzaam voor ons geweest.’

Strak georganiseerd
Noodgedwongen moet Ron zijn leven strak organiseren. ‘s Ochtends sport hij vaak bij zijn favoriete sportschool, waar hij ook nog wat vrijwilligerswerk doet. Maar elke middag gaat hij naar zijn moeder. ‘Ik doe het huishouden, ben haar casemanager, zorg dat medische afspraken goed verlopen… daar moet je als mantelzorger bovenop zitten.’ Thuiszorg is geregeld vanuit de Vijverhof, voor hulp bij het douchen, pyjama aandoen en de medicatie.

Mantelzorgen met humor
Hoe hij het mantelzorgen volhoudt? ‘Mijn moeder en ik doen alles met humor. We maken veel grapjes. Zo houden we het licht. En ik zorg dat ik voldoende afleiding heb. Door te sporten en leuke dingen te doen met mijn vrouw, op vakantie gaan bijvoorbeeld. Al is dat sinds mijn moeders dementie erger wordt echt een crime. Zij wordt steeds ongelukkiger als wij weg zijn. Ik probeer haar te helpen met briefjes en foto’s. Maar die begrijpt ze steeds minder. Gevolg: groeiende frustratie bij ons allebei.’

Mantelaar
Toch is Ron voor het eerst in jaren met een gerust hart op vakantie geweest. Hij kan het niet laten om wat reclame te maken voor Mantelaar. ‘Mantelaar heeft een pool van studenten van zorgopleidingen die vervangende mantelzorg* verrichten. Je meldt je aan, je krijgt de profielen van studenten thuis, je selecteert de mensen die je aanspreken, en je maakt kennis.’

Gedeeltelijk vergoed
Er was gelijk een klik met de twee studenten die Ron selecteerde. ‘Héle lieve meiden. Ze gingen afwisselend een paar uur per dag bij mijn moeder langs, en hielden elkaar en mij dagelijks op de hoogte via Whatsapp. Mijn moeder genoot van de aandacht. En mijn vrouw en ik hadden een heel ontspannen vakantie. Meer mantelzorgers zouden van Mantelaar moeten weten!’

En zo gaan ze door, mantelzorger Ron de Rotte en zijn moeder. ‘Ik heb mijn moeder beloofd dat ze altijd in haar eigen huisje kan blijven. Maar of ik dat waar kan maken weet ik helaas niet.’

*Bepaalde zorgverzekeraars bieden voor dit soort vervangende mantelzorg of respijtzorg een (gedeeltelijke) vergoeding. Bij een zorgverzekering van VGZ, Univé, IZA, UMC, IZZ of de collectieve verzekering van de gemeente Rotterdam (Rotterdampakket) is er recht op minimaal 10 dagen gratis respijtzorg per jaar, zonder indicatie. Mensen die de zorg van Mantelaar zelf betalen, kunnen dit vanaf een bepaalde drempel aftrekken van de belasting.

Het vervolg
Inmiddels is mevrouw De Rotte overleden. Ron: ‘In de ochtend had ik nog haar krulspelden ingezet en hadden we samen nog wat gymnastiek gedaan. Toen ik wegging, zei ze, “Dag jongen”. Diezelfde middag vond ik haar, in haar stoel. Ik dacht eerst dat ze sliep, zo ontspannen zat ze erbij.’

‘Op haar uitvaart en op de afgelopen jaren als mantelzorger kijk ik terug met trots, opluchting en dankbaarheid. Ik mis mijn moeder nog iedere dag… maar heb er vrede mee dat haar veel leed bespaard is gebleven.’