“Zenuwslopende weg, maar niet opgeven”
De toeslagenaffaire is een Nederlandse politieke affaire als gevolg van onterechte fraudeverdenkingen met kinderopvangtoeslagen en de strenge terugvorderingen bij fouten. Vanaf 2017 kreeg de affaire in toenemende mate aandacht.
In maart 2021 berichtte de gemeente Capelle aan de IJssel alle destijds bekende gedupeerden over de lotgenotengroep bij Welzijn Capelle.
De lotgenotengroep is opgericht om een veilige omgeving te creëren waar gedupeerde Capellenaren hun verhaal kunnen delen, maatschappelijke ondersteuning kunnen krijgen, maar vooral: steun vinden. De deelnemers vinden herkenningspunten, maar zien ook verschillen in elkaars verhalen. Ze wisselen tips uit over hoe om te gaan met bepaalde situaties en werken aan een positievere toekomst.
Drie gedupeerden uit de lotgenotengroep delen hun verhaal. In het begin vonden zij dit moeilijk, omdat het een gevoelig onderwerp is. Er wordt geoordeeld over mensen die in deze situatie terecht zijn gekomen.
Charlotte (Charlie) Schermer, 41 jaar
Charlie woont sinds 2009 in Capelle aan den IJssel en is management assistent. Ze heeft drie kinderen en maakt door gezondheidsproblemen gebruik van de Ziektewet. Door haar verhuizing moesten haar kinderen naar een nieuwe kinderopvang. Hierbij zijn er fouten gemaakt bij de Belastingdienst, waardoor Charlie werd gemarkeerd als fraudeur. Zij kwam in de schulden. Dit heeft veel negatieve invloed gehad op haar gezin en gezondheid. Bij de lotgenotengroep vindt zij veel steun en nieuwe energie om te blijven strijden.
“Netjes mijn administratie bijhouden en op tijd wijzigingen doorgeven, is wat ik altijd deed,” vertelt Charlie. Ook na haar verhuizing deed zij dit. Helaas liep de overdacht van de kinderopvangtoeslag stroef. Uiteindelijk werd het bedrag van de toeslag direct naar Charlie zelf gestort. Hiermee betaalde zij de nieuwe opvang. Kort daarna kreeg zij van de Belastingdienst te horen dat haar kinderen geen recht meer hadden op opvang, omdat de kinderopvangtoeslag niet betaald zou zijn aan de nieuwe kinderopvang. Charlie heeft meerdere malen geprobeerd aan te tonen dat zij wel heeft betaald.
Terugbetalen
Ze ontving een brief waarin werd uitgelegd dat zij vanaf dat moment werd gezien als fraudeur en een groot bedrag moest terugbetalen: de kinderopvangtoeslag en alle andere toeslagen waar zij eerder recht op had. Charlie nam contact op met de Belastingdienst. “Een medewerker zei luid dat ik schandelijk was en gelijk moest betalen. Ineens word je gezien als crimineel. Dat ben ik niet!” Alles in één keer betalen was geen optie, dus trof Charlie een betalingsregeling. “Ik betaalde me blauw. Bijna €1100 per maand.”
Gemeente
Charlie stapte naar de gemeente voor hulp. Die kon in eerste instantie geen directe oplossingen bieden. Ze verwezen naar maatschappelijke ondersteuning, de Voedselbank en trajecten van schuldhulpverlening. “Ik werd er erg moedeloos van.”
Opeenstapeling
Ze raakte haar baan kwijt. Na een uitkering van de UWV pakte zij losse baantjes op, maar de rekeningen stapelden zich op. Nadat Charlie een hernia kreeg door een auto-ongeluk én haar oma overleed, stortte haar wereld in. Haar familie maakte zich zorgen, maar na veel therapie leek het wat beter te gaan.
Fouten bij bewindvoering
In 2015 kreeg Charlie een bewindvoerder toegewezen. Ook tijdens dit traject werden er fouten gemaakt. Haar administratie raakte spoorloos. Ze moest naar een andere bewindvoerder met een nóg grotere schuld. Charlie kreeg een burn-out en zat ziek thuis tot 2018. “Ik heb diepe en donkere tijden meegemaakt.” Toen het weer wat beter ging in 2019, kon ze weer werken.
In de 2020 werd door de overheid besloten dat gedupeerden van de toeslagenaffaire gecompenseerd zouden worden voor hun leed, de zogeheten Catshuisregeling. Bijna 15.500 ouders kregen €30.000. Voor sommige was dit een redelijke compensatie, maar voor velen was dit een percentage van de werkelijk geleden schade. De compensatie was niet bedoeld overheidsschulden af te betalen, maar om een begin te maken met een nieuw leven.
Ouders die recht hebben op een hoger bedrag, krijgen dat na een individueel behandelingstraject alsnog.
Compensatie
Ook Charlie ontving deze compensatie. “Mijn bewindvoerder heeft dit geld direct gebruikt om schulden af te betalen, terwijl het daar juist niet voor bedoeld was. Ik ben echt kwaad op de Belastingdienst. Ik ben 10 jaar van mijn leven kwijt en moet zeuren om mijn eigen geld.”
Kinderen
Ondanks alle narigheid blijft Charlie positief en hoopt ze vooral op positieve verandering binnen de huidige systemen en werkwijzen van de Belastingdienst. “Ik zou graag dat er meer omgekeken wordt naar de kinderen. Zij hebben ook veel geleden en niet alleen financieel. Daarnaast hoop ik dat mensen niet geselecteerd worden op basis van hun naam, etniciteit of achtergrond.”
Verademing
Door de lotgenotengroep ontmoette Charlie andere gedupeerden uit Capelle en kon in een veilige omgeving haar verhaal delen. “Het was een verademing om met elkaar te praten. Iemand die dit niet heeft meegemaakt, zal je niet altijd snappen – of zelfs oordelen.”
Zoek hulp
Charlie moedigt andere gedupeerden aan om ondanks de zware tijden hulp te zoeken. “Het is niet altijd makkelijk om weer anderen te vertrouwen, vooral instanties. Maar er zijn gelukkig echt mensen die je oprecht willen helpen en snappen wat jij hebt doorstaan.”
Joanny Lynch, 42 jaar
Joanny is moeder van vier kinderen en werkt bij een verzekeraar. Ook haar leven en dat van haar gezin zijn drastisch beïnvloed door het toeslagenschandaal. De veilige omgeving die zij voor haar gezin had gecreëerd verdween plots. Toch blijft ze de positieve dingen in het leven opzoeken.
Het is tot op de dag vandaag voor Joanny niet helemaal duidelijk wat de reden is dat zij werd gezien als fraudeur. Ook zij ontving brieven van de Belastingdienst waarin stond dat zij geen recht meer had op kinderopvangtoeslag en veel geld terug moest betalen. In het nieuws werd toen nog niet gesproken over de toeslagenaffaire. “De strijd aangaan met de Belastingdienst voelde hopeloos, dus ben ik maar gaan betalen.”
Huis verkopen
Dit zorgde ervoor dat zij onder anderen haar twee huizen moest verkopen en auto kwijtraakte. “Ik ben al vroeg begonnen met werken en ik wilde een fijne en veilige basis voor mijn kinderen opbouwen. Om deze reden had ik een tweede huis gekocht. Ik was trots dat ik al zo jong had geïnvesteerd in de toekomst van mijn kinderen.”
Impact op gezin
Het verlaten van hun huis had veel impact op haar gezin. De stabiele basis van de kinderen was weg: huis, vrienden en school. Haar zoontje van 11 jaar had het extra zwaar. “Hij heeft een leerachterstand en heeft moeite met nieuwe situaties. Hij vraagt me nog steeds wanneer we weer teruggaan naar ons oude huis. Dat doet pijn, ik weet dat wij niet teruggaan. Ik vertel hem dan dat ik een nieuw fijn huis voor ons ga vinden.”
Meer duidelijkheid
Joanny hoopt dat er snel meer duidelijkheid komt vanuit de Belastingdienst. “Er is nu een eerste compensatieregeling getroffen, maar dit komt niet in de buurt van wat wij kwijt zijn geraakt. Zo kan ik niets voor mij en mijn gezin opbouwen. We zitten weer in die afwachtende fase. Er moet snel meer duidelijkheid komen.”
Ook Joanny sloot zich aan bij de lotgenotengroep. Hier kon zij haar verhaal delen en spreken met anderen in vergelijkbare situaties. “Ik sloot mij zonder enige verwachting aan bij deze groep. Vooral het praten met elkaar was heel fijn.”
Moed
Joanny wil geen slachtofferrol aannemen. “Ja, we zijn slachtoffers van de toeslagenaffaire. Maar ik heb er bewust voor gekozen om niet in het negatieve te blijven hangen. Ook al was het niet makkelijk, negativiteit draagt niets bij. Ik probeerde altijd door te pakken en te kijken naar mogelijkheden.” Ze wil dit ook graag meegeven aan andere gedupeerden ouders. “Het is makkelijker gezegd dan gedaan en iedere situatie is anders, maar probeer de moed erin te houden. Het is al zwaar genoeg.”
Herken jij jezelf of iemand in je omgeving in één van deze verhalen? Neem dan gerust contact met ons op voor tips en ondersteuning:
010 – 707 4900 (ma t/m vr 9:00 – 16:00)
hulpenadvies@welzijncapelle.nu
www.welzijncapelle.nl
